Uzun zamandır başta Büyükşehirler olmak üzere her yerde bir kira derdi yaşanıyor. Bunun üzerine Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın da sık sık gündeme getirdiği fahiş kira artışlarına karşı Çevre, Adalet, Ticaret bakanlıkları ve ilgili kurumlar çok yönlü bir çalışma yürütmek için harekete geçti. Konutlardaki kira artış oranlarına getirilen yüzde 25'lik sınır 11 Haziran 2002 - 1 Temmuz 2023 tarihleri arasında yenilenen kira dönemlerini kapsamaktadır. Temmuzda yüzde 25'lik sınır tekrardan uzatılacak. Fahiş kira artışı yapan ev sahiplerine de hapis ve para cezası uygulanabilecek. <b>KAMU ÇALIŞANLARINA KİRA DÜZENLEMESİ </b>Sabah gazetesindeki habere göre, büyükşehirlerde memurlara il ve ilçe bazında kira katkısı için kapsamlı bir çalışma yapılıyor. Destekten kamuda çalışan kadrolu, sözleşmeli memur ve kamu işçilerinin faydalanması tahmin ediliyor. Yaşanılan bölgedeki diğer fiyatlar ve ortalama kiralar değerlendirilerek geçinme endeksi oluşturulacak. İstanbul, Ankara, İzmir başta olmak üzere kira fiyatları değerlendirilerek harcamaları düşürecek, yaşamı kolaylaştıracak fiyatlar düzenlenecek. <strong>HAPİS, ADLİ PARA YA DA PARA CEZASI GELİYOR </strong>Kira artışlarına yasal bir düzenleme için Adalet Bakanlığı koordinasyonunda ilgili bakanlıkların katkılarıyla sürüyor. Kira artışları konusunda yapılacak yasal düzenleme ile "hapis, adli para ya da para cezası" olmak üzere 3 alternatif üzerinde çalışmalar yapılıyor. Taşınmazın yaşı, metrekaresi, bulunduğu kat, konumu, niteliği dikkate alınarak bölge değerleri belirlenecek. Bu kriterlerin üzerinde kira bedeli belirleyenlere adli ve idari para cezaları uygulanacak. <strong>ARABULUCU UYGULAMASI BAŞLIYOR </strong>Devam eden kiracı ev sahibi sorunları dolayısıyla 1 Eylül'den itibaren arabulucuya gidilmesi zorunlu hale gelmektedir. Bu tarihte kira kaynaklı ihtilafların tamamı önce arabulucuya gitmek zorunda olup daha sonra dava açılabilecek. Bu davada kira bedeli yüzde 25 sınırı uygulanmadan yapılır. Kira bedeli belirlenirken TÜFE12 aylık ortalamaya göre değişim oranı, kiralanan konutun emsal bedeli esas alınmaktadır. <strong>BANKA HESAPLARINI KAPATIYORLAR </strong>Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremlerin ardından pek çok şehirde yaşanan fahiş kira artışları nedeniyle CİMER, Alo 175, Adalet, Maliye, Ticaret Bakanlığı, tüketici mahkemelerine milyonlarca şikâyet geldi. Bazı ev sahipleri "ya fiyatı artır ya da evden çık" baskısı yaparken gelen şikâyetlerde "tadilat yapma, çocuğum oturacak gibi gerekçeler, banka hesabı kapatma, elden para isteme" gibi çeşitli bahaneler öne sürülüyor. Fahiş artış isteyen ev sahiplerinin yeni oyunu kiranın yatırılmadığını öne sürmek için banka hesaplarını kapatıyor. Sözleşmedeki banka hesabının kapatılması durumunda kiracıya yeni hesabın bildirilmesi zorunluluğu bulunuyor. Ev sahibi ısrarla paylaşmazsa kiracı posta hesabı ile ödeme yapabilir ya da mahkemeye başvurarak ödeme yeri tayin edilmesini isteyebilir. Böyle bir durumda kesinlikle elden ve belgesiz ödeme yapılmaması gerekiyor. Ev sahibi PTT yoluyla gelen kira bedelini almazsa sulh hukuk mahkemesine başvurularak "ödeme yeri tayini" istenir, kiracının ödemelerini isteği dışında ödeyememesi hali araştırılır. Kiralar mahkeme tarafından mal sahibi adına açılacak hesaba yatırılır. Banka hesabının kapatılması durumunda kira bedelinin elden verilmesi durumunda mutlaka belge alınması gerekiyor. Konu yargıya taşındığında kiranın elden ödendiğine dair telefonda mesaj ya da WhatsApp yazışmaları delil olarak kabul edilmiyor. <strong>EV SAHİPLER ARA ZAM YAPAMAZ </strong>Kiralık evlerde yapılan aylık ödeme tutarının artışı yılda bir kez olmak üzere yapılır. Normalde kiralara yapılan zam oranı bir önceki yılın kira tutarına ve son 12 ayın TÜFE'sine göre belirlenir. Geçen yıl temmuz ayında yapılan düzenlemeyle yüzde 25 sınırı koyuldu. Bu oranın üzerinde yüksek bir zam uygulanmaması gerekiyor. Tüketici danışma hattı ALO 175, CİMER, Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere ilgili bütün kamu kurum ve kuruluşlarına şikâyet edilebilir. Tüketici mahkemelerine başvurulabilir, dava açılabilir. <strong>EV SAHİBİ KİRACIYI 10 YILDAN ÖNCE TAHLİYE EDEMEZ </strong>Bir yıllık kira sözleşmesi bitince "süre bitti" diyerek evden, işyerinden çıkarmanın mümkün olmaması gerekiyor. Ev sahibi kiracıyı 10 yıllık sürenin sonunda yasal olarak tahliye edebilir. Bunun için de sözleşme bitimine 3 ay kala kiracıya yazılı bir şekilde evi tahliye etmek istediğini belirtmesi gerekmektedir. "Gereksinim" nedeniyle tahliye edilen konutun başkasına kiraya verilmesi halinde kiracıya ev sahibine tazminat davası açma hakkı doğuyor. Borçlar Kanunu'nun yeniden kiralama yasağı başlıklı maddesine göre, 3 yıl süreyle kiralama yasağı hem gereksinim hem de yeniden inşa, imar amaçlı tahliyeler için geçerli bulunuyor. Gereksinim nedeniyle tahliye durumunda kiraya veren 3 yıl boyunca haklı neden yoksa sadece kendi kiracısına teklifte bulunabilir.