Suriye iç savaşının başından itibaren, ülkenin büyük bir çatışma ve karmaşa ortamına sürüklendi. Bu kaosun içinde, El Kaide'nin eski Suriye kolu olan Nusra Cephesi, 2017 yılında Heyet Tahrir Şam (HTŞ) adı altında yeniden yapılanarak, İdlib bölgesinde etkin bir güç haline geldi. Türkiye, hem güvenlik hem de bölgedeki istikrar açısından önemli bir aktör olarak, HTŞ'nin varlığını dikkatle izliyor.
Peki, HTŞ nedir, nasıl ortaya çıkmıştır, Suriye savaşında rolü nedir, Suriye iç savaşı sona erecek mi, HTŞ terör örgütü mü ve Türkiye'nin bu radikal gruba karşı tutumu nasıl?
Heyet Tahrir Şam nedir / kimdir?
HTŞ (Heyet Tahrir Şam), Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib ilinde etkin olan ve büyük ölçüde El Kaide bağlantılı bir cihatçı gruptur. 2017 yılında, El Kaide’nin Suriye kolu olan Nusra Cephesi'nin bazı bölümleri tarafından kurulan HTŞ, başlangıçta "El-Nusra Cephesi" adıyla faaliyet gösteriyordu. 2017'de grup, El Kaide ile bağlarını kopardığını ilan etti ve HTŞ adı altında yeniden yapılanmaya gitti. Ancak gruptaki bazı unsurlar hala El Kaide'nin ideolojisini takip etmeye devam etti.
Heyet Tahrir Şam nasıl ortaya çıktı?
El-Nusra Cephesi, 2011’de Suriye iç savaşının başlamasından kısa bir süre sonra, bu savaşta yer alan cihatçı grupların bir parçası olarak ortaya çıkmıştır. Suriye’deki devrimci hareketlere katılan ve Esad yönetimine karşı savaşan cihatçılar, zamanla El Kaide’nin Suriye kolu haline gelmişlerdir.
Heyet Tahrir Şam El Kaide’den ne zaman ayrıldı?
Ancak grup, Suriye’deki diğer cihatçı gruplarla zaman zaman çatışmalara girdi ve 2017 yılında, grubun lideri Ebu Muhammed el-Culani, El Kaide’den tamamen ayrıldığını ilan ederek HTŞ’yi kurdu.
Suriye savaşında Heyet Tahrir Şam'ın rolü nedir?
Suriye iç savaşının başladığı 2011 yılından itibaren, HTŞ, muhalif güçlerin bir parçası olarak Esad rejimine karşı savaştı. Ancak zamanla, çatışmalar daha karmaşık bir hale geldi. Suriye’deki diğer silahlı grupların farklı çıkarları, bu çatışmanın dinamiklerini etkiledi. HTŞ, başlangıçta diğer muhaliflerle ortak hareket etse de zamanla kendi yolunu seçti ve ideolojik olarak da bağımsızlık kazandı.
Suriye iç savaşında Heyet Tahrir Şam
2015'te Rusya'nın Suriye'ye müdahalesiyle birlikte, HTŞ ve diğer cihatçı gruplar, Esad rejimi ve Rusya'nın hava saldırılarıyla ağır darbeler aldı. 2017’den itibaren, HTŞ’nin İdlib’deki varlığı arttı, ancak bu, aynı zamanda gruba karşıt birçok bölgesel ve uluslararası aktörün de ilgisini çekti.
Suriye iç savaşı nasıl ve neden başladı?
Esad rejiminin en büyük sınavı 2011 yılında Suriye'deki "Arap Baharı" protestolarının etkisiyle geldi. Arap dünyasında yaşanan halk ayaklanmaları, Suriye’de de halkın ekonomik sıkıntılarına ve siyasi baskılara karşı isyan etmesine yol açtı. Başlangıçta barışçıl olan gösteriler, rejim tarafından sert bir şekilde bastırıldı ve şiddet olayları arttı. Bu durum, ülke çapında bir iç savaşa dönüştü.
Suriye İç Savaşı, Esad rejiminin hayatta kalmasını sağlamak adına Rusya ve İran'dan büyük askeri destek almasını sağladı. Rejim, direniş grupları, Kürtler ve diğer muhalif güçlerle savaştı. Ayrıca, uluslararası müdahaleler, bölgesel güçlerin çıkarları ve terör örgütlerinin etkinliği de savaşın karmaşıklığını artırdı.
HTŞ terör örgütü mü?
HTŞ, uluslararası alanda terörist bir grup olarak kabul edilmektedir. Amerika Birleşik Devletleri, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği, grubu El Kaide’nin bir parçası olarak kabul etmekte ve ona karşı ekonomik yaptırımlar uygulamaktadır. Bu durum, HTŞ’nin dışarıdan destek almasını zorlaştırmakta ve bölgedeki diğer aktörlerle ilişkilerini de karmaşık hale getirmektedir.
Türkiye'nin Heyet Tahrir Şam’a bakışı nedir?
Türkiye, bu örgütle ilişkilere, bölgedeki istikrarı sağlama çabaları ve güvenlik çıkarları doğrultusunda dikkatle yaklaşmaktadır. HTŞ'nin ideolojik yapısı ve radikalizm anlayışı, Türkiye'nin bölgedeki güvenlik ve istikrar hedefleriyle örtüşmemektedir.
Suriye iç savaşı ne zaman sona erecek?
Bununla birlikte, HTŞ'nin geleceği belirsizdir. Suriye iç savaşının nihai sona ermesi, HTŞ'nin durumu üzerinde doğrudan bir etki yapacaktır. Eğer Esad rejimi tam anlamıyla galip gelirse, bu durum HTŞ’yi daha da izole edebilir. Ancak, bölgedeki diğer oyuncuların da etkisiyle, grup hâlâ önemli bir siyasi aktör olmayı sürdürebilir.
